Sprawa jest poważna: za naszą granicą giną ludzie, a miliony uchodźców szukają schronienia w Polsce. W międzyczasie konsumenci bojkotują Coca-Colę i chwilę później Leroy Merlin czy Auchan.
A co, jeśli wam powiem, że inne marki nie tyle nie wycofały się z kraju-agresora, co wykorzystywały wojnę w swoich reklamach?
Serio! Sieci spożywcze, firmy kosmetyczne, producenci piwa, elektroniki i samochodów, a nawet sklepy z gadżetami erotycznymi. Pewnie część osób powie: no ale nie mówią o tym, co się dzieje w Ukrainie, tylko idealizują II Wojnę Światową albo Wietnam. No dobra, więc zapytam:
To ile lat po wojnie można już śmieszkować i robić z niej scenerię do kolejnej reklamy?
Może sto lat? Może dwieście? A może zabijanie mieczem już jest spoko, a granatami nie? Chyba, że śmierć 400 km od nas jest straszna, a Kabul 4000 km dalej to już tylko fajna pustynna sceneria? Wiem, wiem – odpowiedzi na te pytania nie są proste, dlatego nie będę oceniał firm ani spotów poniżej (no może poza ich marnym poczuciem humoru, na to zwrócę uwagę dwa razy), sami możecie to zrobić. Zresztą nie wszystkie mówią o walkach, bo pojawiają się też zabawkowe żołnierzyki.
Ostatnie trzy dni zbierałem materiały w tym temacie i wyszło ich całkiem sporo, dlatego podzieliłem artykuł na dwie sekcje: reklamy komercyjne i kampanie społeczne z motywem wojny. Te drugie już nie są wątpliwe moralnie – najczęściej wprost mówią, że konflikty niszczą życia i zabierają dzieciństwo. Tym bardziej warto je obejrzeć.
Reklamy komercyjne z motywem wojny:
1. AXE – Call to Arms
Od początku wprowadzona jest dość napięta atmosfera i odczuwalny niepokój. Brudny front wojenny, zniszczone miasto, walizka z tajemniczymi przyciskami i Korea Północna. Nie zdradzę zwrotu akcji, ale jest w iście kinowym stylu.
2. Love Store – Make love, not war
Choć przekaz tekstowy jest podobny jak wyżej, to zdecydowanie nie chodzi tu o miłosne wyznania. Sklep z akcesoriami erotycznymi przygotował serię grafik, w których ich produkty przypominają narzędzia zbrodni (albo na odwrót) 🔫
3. Sainsbury’s – 1914
Kinowy spot brytyjskiej sieci hipermarketów nie powala fabułą, ale jest ładnie nakręcony. Główny przekaz mówi, że święta pomagają w zakopaniu topora wojennego. Opisywałem go już w tekście z najlepszymi reklamami świątecznymi.
4. Morphy Richards – Very powerful
Choć ciężko uwierzyć, to jest to reklama… bardzo mocnej suszarki do włosów. Nie wiem czy chciałbym, żeby domowy przedmiot mojej produkcji kojarzył się z zabijaniem, ale ta marka podjęła jednak to „ryzyko”.
5. Rodasol – Przegrali tę wojnę
Odwiedziłem około 40 różnych krajów, ale w Kolumbii jeszcze nie byłem. Nie mam pewności, czy mają tam aż tak potężne komary, czy w 2008 ktoś dziwnie połączył kropki. Tak czy inaczej – środek na owady Rodasol promował się hasłem „Esta guerra la tienen pérdida”, czyli „Przegrali tę wojnę”.
6. Skittles – War Finger
Format udaje interaktywny, bo namawia do trzymania palca na ekranie. Pomijając wszystkie sprawy wojenne: chyba mam inne poczucie humoru, ale wrzucam tutaj, bo to duża marka.
7. Jeep – Old Faithul
Spot na 75 rocznicę istnienia marki opowiada o legendarnym modelu, który chronił wojska Stanów Zjednoczonych na plażach Guadalcanal.
8. Yobykes – Go electric
Indyjski producent skuterów elektrycznych namawia do porzucenia paliwa, w końcu „No fuel, no war”. W serii grafik widzimy zrelaksowanych żołnierzy, którzy nie mają co robić.
9. Berlitz – War
60% rdzennych Kanadyjczyków nie mówi po angielsku. A ponieważ większość oglądanych przez nich filmów i seriali pochodzi z USA, to i większość ludzi ogląda je z napisami. Kampania szkoły językowej opiera się na założeniu, że skupiając się na napisach przeoczysz akcję na ekranie.
10. Paint Park – War Games
Portugalski park do paintballa zdecydował się na użycie w reklamie wizerunku Saddama Husajna. Sami oceńcie, czy to dobra postać do promocji firmy.
11. Loctite – The game must go on
Amerykański producent kleju pokazał zabawkowe pole walki, na którym widać ogromne zniszczenia. Hasło „The game must go on” przedstawia produkt jako bohatera utrzymującego dalszą zabawę.
12. Kitadol – Your war is over
Może jestem zbyt młody, może mam kija w dupie albo inne poczucie humoru, ale zupełnie do mnie nie trafiła. Według serii czterech kreacji mężczyźni są bohaterami wojennymi, bo co miesiąc walczą z kobietami, które mają okres. A Kitadol to tabletki pomagające łagodnie przejść przez miesiączkę.
13. Espaço Clara Luz – Make yoga, not war
W brazylijskiej kampanii widzimy zabawkowe żołnierzyki, które tym razem zamiast bojowych postaw po prostu zajęły się jogą.
14. Fun Factory – You will be afraid someone might hear you
Sklep z zabawkami erotycznymi obiecuje, że będziesz się bać, że sąsiedzi cię usłyszą. Nie jest to w 100% wojenna reklama, ale na ekranie zagłuszającego jęki telewizora widzimy film przypominający ten klimat, więc dorzucam bonusowo.
15. Absolut – Civil Love
W Libanie międzyreligijne małżeństwa są zakazane. Jednak marka Absolut znalazła rozwiązanie – 12 mil od wybrzeży Libanu znajdują się wody międzynarodowe, na których to prawo małżeńskie już nie obowiązuje. Jako pierwsza na świecie łódź Civil Love wypłynęła na nie, aby osoby wyznające różne religie mogły wziąć ślub i świętować miłość w kraju, w którym toczy się wojna domowa.
16. Reporter – Change your perspective
Reporter to czeski miesięcznik skupiony na dziennikarstwie śledczym, który często porusza ważne i kontrowersyjne tematy. Według tej kampanii dostarczone informacje mogą zmienić twoją perspektywę. W serii były też kreacje dotyczące innych tematów, jak np. radykalizm religijny.
17. Cape Times – Immerse yourself
Gazeta z Południowej Afryki zachęca do zanurzenia się w wiadomościach każdego ranka. Kreacja z kobietą w piżamie pośrodku wojny bardzo dosłownie to przedstawia.
18. Affligem – Make Beer Not War
Typowe pole walki bardzo szybko może zaskoczyć, kiedy przeciwnik delikatnie zrani bohatera. Nie chcę spojlerować, dlatego dodam tylko, że spot zniknął z YouTube i udało mi się go odnaleźć tylko na Vimeo.
Kampanie społeczne z nawiązaniami do wojny
1. Save the children
To, że coś nie dzieje się tutaj, nie znaczy, że nie dzieje się wcale. W mocnym spocie widzimy, co wojna robi z dziećmi. Pokazywałem go już w zestawieniu najlepszych reklam na Dzień Dziecka.
2. Caritas
Kreacja mówi, że „to nie sprzedawca balonów jest absurdem na tym zdjęciu”, bo żadne dziecko nie powinno dorastać w strefie wojny. Bardzo dobra kreacja, bo przecież balony nie są niczym złym, tylko zniszczenia w tle.
3. Greenpeace
Plastik po wyrzuceniu zamienia się w broń. Greenpeace zachęca do zakończenia wojny z naturą.
4. War On Irrational Fear
Ta kampania satyryczna krytykuje tak zwaną „wojnę z terrorem” (to cytat z informacji prasowej, nie mam wystarczającej wiedzy by to oceniać, czy dodawać cudzysłów gdzie mi się podoba). W serii grafik przytaczane są różne statystyki twierdzące, że istnieją większe zagrożenia dla życia Amerykanów.
5. WWF
Aż 29 milionów drzew jest ścinane każdego dnia na świecie. WWF namawia do zatrzymania wojny przeciwko Ziemi. Kreacja bardzo ładnie nawiązuje do wojskowego ubioru.
6. Amnesty International
Kiedy myślimy o francuskich przedmiotach sprzedawanych na rynkach całego świata, na myśl przychodzą nam towary luksusowe i moda. Pomimo ratyfikacji międzynarodowego traktatu o handlu bronią w czerwcu 2014 r. rząd francuski nadal sprzedawał broń krajom, które następnie używały jej przeciwko ludności cywilnej. Według kampanii Amnesty oznacza to, że Francja spiskuje w zbrodniach wojennych. Aby przypomnieć rządowi o jego odpowiedzialności organizacja rozpoczęła kampanię komunikacyjną, która porównuje branżę modową do handlu bronią.
7. The road is not a war zone. Slow down
Izraelska kampania społeczna z 2012 roku porównuje zbyt szybką jazdę samochodem do pojawienia się czołgu na drodze.
Co myślicie o reklamach wojennych? A co o tych, które tylko nawiązują do konfliktów?
Chętnie poznam wasze zdanie, zapraszam do dyskusji w zamkniętej grupie na Facebooku. Na pewno na motyw wojny w reklamie patrzymy inaczej teraz, niż jeszcze w 2021 roku, ale czy to dużo zmienia? Tego nie wiem.
